Schuld als kompas

Ishvari • 9 oktober 2025

Van Last naar richtingaanwijzing

Close-up van handen die een kompas vasthouden, symbool voor schuld als richtingaanwijzer naar collectieve systemische bewegingen

"Wanneer de vraag verschuift naar: 'Wat wil er gevoeld worden?"


In de vorige post ontdekten we waarom we zo snel schuld aannemen. Vandaag kijken we naar een verrassende wending: wat als schuld eigenlijk een geschenk is? En we kunnen ontdekken wat deze gevoelens ons eigenlijk willen vertellen over de bewegingen in het systeem om ons heen.


Je hoeft je er niet mee te identificeren, maar het mag wel gevoeld worden

Wat als we schuld niet meer zien als iets dat we moeten wegduwen of oplossen, maar als een boodschapper die ons iets wil laten voelen over wat er onder de oppervlakte beweegt?

Een andere kijk op schuld;

Schuld als een richtingaanwijzer - wijzend naar wat er in de onderstroom van het systeem speelt, welk "verhaal" nog niet aan het licht is gekomen en welke thema's aandacht vragen. Het is een signaal van beweging in de dynamiek, geen moreel oordeel over wie goed of fout bezig is.


De collectieve bewegingen die door ons heen stromen

De collectieve thema's in mijn gezin - authentiek zijn, echt voelen, waarachtig zijn, vluchten, verlaten worden, niet goed genoeg zijn en er niet bij horen - resoneren in mij.

Ze stromen door me heen als een rivier die al generaties lang dezelfde bedding volgt. Ik kan op deze thema's veel schuld voelen.


Deze schuld staat vaak in de weg als het een ik-en-jij-dynamiek oproept, waardoor verwijdering of leegte voelbaar wordt. Het is alsof de verbinding dan juist wegvalt op het moment dat we hem het hardst nodig hebben.


Wat voor mij niet werkte - en wat ik daarin leerde

In het verleden probeerde ik met oefeningen zoals bewust onderscheid maken tussen wat van mij is en wat van de ander, of schuld teruggeven, om hiermee om te gaan. Deze methoden boden inzicht - dat zeker - maar voor mij werkte het niet volledig. Soms bleef ik leeg en verlaten achter, alsof ik in mijn poging om het onderscheid te maken, juist de verbinding was kwijtgeraakt.


Door verder te onderzoeken, ontdekte ik dat een andere benadering meer recht doet aan wat er werkelijk speelt. Wat als vrijheid niet zit in het scheiden van wat van mij en wat van jou is, maar in het collectieve voelen van de dynamiek en het ervaren van verbinding?


De ik-en-jij-dynamiek als poort naar het collectieve

Wat me daarbij hielp, is te zien dat de ik-en-jij-dynamiek juist een route is naar het collectieve bewustzijn. Het ervaren van schuld of spanning in contact met de ander helpt je present te zijn in het moment. En de gevoelens wijzen me op welke collectieve thema's of verlangens worden aangesproken.


Schuld verdwijnt als blokkade; alleen het collectieve verlangen en de verbinding blijven over. Zo wordt de dynamiek een hulpmiddel om meer aanwezig te zijn, compassie te voelen en collectieve patronen te doorzien.


Het is alsof schuld ons uitnodigt om niet weg te bewegen van de spanning, maar er juist dieper in te duiken - niet om er in te verzinken, maar om te voelen wat er door het hele systeem heen wil bewegen.



Van blokkade naar brug

Wat me hielp, is te zien dat de ik-en-jij-dynamiek een route is naar een volgende stap - naar collectief bewustzijn. Het ervaren van schuld of spanning bij mezelf  gespiegeld te zien in  het grotere systeem, als een parallel proces.


Zo wordt de ik- jij dynamiek een hulpmiddel. Het helpt je:

  • Meer aanwezig te zijn
  • Compassie te voelen voor verlangens die worden aangesproken
  • Collectieve thema's en patronen te doorzien


Als schuld verdwijnt als blokkade. Blijft het collectieve verlangen en de verbinding over.


De uitnodiging

In plaats van weg te rennen van schuldgevoel, kunnen we het omarmen als boodschapper. Het vertelt ons iets belangrijks over de dynamiek waarin we zitten.


In de laatste post van deze serie deel ik praktische oefeningen om deze nieuwe benadering toe te passen in het dagelijks leven.


Vrouw met handen op de onderbuik, voelend en verbonden met haar ovaries en vrouwelijke bronkracht.
door Ishvari 7 december 2025
Ontdek hoe je via je ovaries verbinding maakt met je vrouwelijke bronkracht, generatielijn en innerlijke energie. Voel, verbind en groei.
Persoon gedeeltelijk in meditatiehouding, zittend in stilte, symbool voor retraite en innerlijke rus
door Ishvari 7 december 2025
Vertraag, verstil en oogst innerlijke rust. Retraites bieden bedding voor zelfreflectie, loslaten en persoonlijke transformatie.
Twee open handboeien, roze en blauw, symbool voor bevrijding van oude genderrollen
door Ishvari 7 december 2025
Laat oude archetypen los en ontdek het nieuwe vrouwelijke en mannelijke: scheppend, dragend, ontvankelijk en aanwezig. Land in jezelf en voel vrijheid.
Matroesjka-popjes illustreren lagen van onszelf: pleasen, aanpassen en angst. Ontdek de kern
door Ishvari 22 november 2025
Matroesjka-popjes illustreren lagen van onszelf: pleasen, aanpassen en angst. Ontdek de kern, eerlijkheid en schaduw voor persoonlijke groei.
Kat die zich uitrekt en ontspannen zijn buik toont, symbool voor thuiskomen en jezelf volledig mogen
door Ishvari 4 november 2025
Waar ben je naartoe gegaan? Over de trekkende beweging weg van jezelf door patronen, loyaliteiten en rollen. Een blog over thuis komen in jezelf via systemisch werk.
Twee handen met handpalmen naar elkaar, bijna rakend, symbool voor verbinding ontstaan in de tussenr
door Ishvari 17 oktober 2025
Leer verbinding ervaren zonder lasten over te nemen. Praktische oefeningen om in compassie te blijven terwijl je de bewegingen van het systeem voelt en ervaart.
Nomadische vrouw draagt bagage op haar rug, symbool systemische last die je in liefde oppakt maar ni
door ishvari 2 oktober 2025
Herken je dat automatische oppakken van schuld van anderen? Ontdek waarom we lasten dragen die niet van ons zijn en hoe oude gezinsdynamieken nog doorwerken.
Boom met wegwijzerbordjes die verschillende richtingen aangeven - symbool voor de keuzes en tekens o
door Ishvari 22 september 2025
Het leven spreekt tot je via tekens, mensen en gebeurtenissen. Leer luisteren naar je innerlijke kompas en ontdek de boodschappen op jouw pad
alles is met alles verbonden
7 september 2025
"Van afgescheidenheid naar verbondenheid: hoe rituelen, seizoenen en oude wijsheden ons helpen herinneren wie we werkelijk zijn. Een gids voor moderne zoektocht."
Knoop in de vorm van een hart gemaakt van touw, metaforisch voor overgave en controle loslaten
door Ishvari 7 september 2025
Ontdek hoe het loslaten van controle en het omarmen van overgave leidt tot meer energie, echtheid en verbinding. Een persoonlijk verhaal over transformatie en de kracht van het hart.
Show More